Badanie HPV – wykrywanie DNA i różnicowanie wirusa – 37 genotypów Poznań

Do badania obecności wirusa HPV wykorzystuje się próbkę komórek szyjki macicy. Pobranie materiału odbywa się w gabinetach ginekologicznych przez lekarza lub pielęgniarkę, podobnie jak przy badaniu cytologicznym. Używa się do tego specjalnej szczoteczki cytologicznej, którą zbiera się złuszczające się komórki z szyjki macicy, a następnie analizuje pod kątem DNA wirusa HPV. Ciekawostką jest, że tę samą próbkę można wykorzystać zarówno do testu HPV-DNA, jak i do badania cytologicznego. Dzięki temu pacjentka nie musi dwukrotnie odwiedzać gabinetu. Po zebraniu, próbka trafia do laboratorium, gdzie jest szczegółowo badana.

Wirus HPV, czyli brodawczak ludzki, jest główną przyczyną 90-99% przypadków raka szyjki macicy. Spośród wielu odmian tego wirusa, tylko niektóre mają właściwości silnie onkogenne, prowadząc do tworzenia się nowotworów. Zmiany te mogą występować nie tylko w szyjce macicy, ale także w odbycie, prąciu, głowie, szyi i krtani. Typy wirusa HPV 16 i 18 są najczęściej stwierdzane wśród polskich pacjentek i odpowiadają za około 70% wszystkich zachorowań na raka szyjki macicy.

Szczepienia przeciwko wirusowi HPV, szczególnie skuteczne wśród młodzieży w wieku około 11-13 lat, są rekomendowaną metodą profilaktyki. Skupiają się one na typach wirusa o wysokim ryzyku onkogennym. Wiele krajów dofinansowuje te szczepienia w ramach programów zdrowotnych, co przyczynia się do spadku liczby nowych zakażeń, zwłaszcza wśród młodych osób. 1 czerwca 2023 roku w Polsce wprowadzony został program w pełni refundowanych szczepień przeciwko HPV, skierowany do dzieci urodzonych w 2010 i 2011 roku.

Niezależnie od szczepienia, kobiety powinny pamiętać o regularnych badaniach profilaktycznych. Szczepionka nie chroni przed wszystkimi typami HPV. Zaleca się wykonanie zarówno standardowego badania cytologicznego, jak i testów na obecność HPV, szczególnie w wieku 30-65 lat. Wykrycie wirusa nie oznacza natychmiastowego leczenia, ale informuje o podwyższonym ryzyku choroby i konieczności częstszych badań kontrolnych. Dzięki wczesnej diagnozie zwiększa się szanse na uniknięcie raka szyjki macicy lub skuteczne leczenie w początkowym stadium choroby.

Wiele przypadków zakażenia wirusem HPV przebiega bez wyraźnych objawów lub powoduje niespecyficzne dolegliwości takie jak upławy, świąd, pieczenie w okolicach intymnych lub pojawienie się brodawek. Te ostatnie często manifestują się dopiero w zaawansowanej fazie infekcji.

Rak szyjki macicy również na początkowych etapach może nie wywoływać charakterystycznych objawów. U niektórych kobiet mogą jednak wystąpić symptomy takie jak upławy, krwawienia z dróg rodnych, bóle w okolicy podbrzusza lub krzyża, dyskomfort po stosunku seksualnym lub badaniu ginekologicznym, a także intensywniejsze krwawienia menstruacyjne.

W przypadku zauważenia jakichkolwiek z tych objawów, konieczna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem ginekologiem i wykonanie badań diagnostycznych, w tym badania cytologicznego i testów na obecność HPV oraz innych infekcji układu moczowo-płciowego.